Diyafram Nedir?

Diyafram Yaprakları

DİYAFRAM: Fotoğraf çekildiği anda lensteki açıklıktır. Objektiflerde ışık miktarını ayarlayan yapraklı mekanizmaya verilen addır. Aparture olarak ta adlandırılır. Bu mekanizmada yer alan yaprak biçimindeki diyafram parçaları açılıp kapatılarak ışık miktarı ayarlanır. Bunu sağ taraftaki  fotoğrafa bakarak rahatça anlayabilirsiniz.

Fotoğraf çekmek istediğinizde, deklanşöre bastığınızda ışık ışınları lensin izin verdiğiniz diyafram aralığından geçer ve sensörünüzde görüntüyü oluşturur. Yani ayarladığınız diyafram değeri, deliğin büyüklüğünü belirtir; bu da basit olarak ne kadar ışık istediğinizdir. Delik ne kadar büyük olursa o kadar fazla ışık sensöre düşer.

Diyafram Mekanizması

Diyafram Bıçakları(yaprakları) ve Açıklığı

Diyafram ışık miktarını ayarlamanın yanı sıra oluşan görüntünün niteliğini yani net alan derinliğini de doğrudan etkilemektedir. Çünkü diyaframı açtığımızda diyaframdan geçen ışık ışınlarının optik algılayıcımıza düşme açıları değişir ve sadece odaklama yaptığımız bölge netken, geriye kalan alanların bulanık olmasına neden olur. Yani diyafram hem ışık miktarını hemde net alan derinliğini kontrol etmemizi sağlar.                                                                 

                                                                   

Diyafram Yaprak Aralıkları

Fotoğraf ışık demektir. Işığı kontrol etmemizi sağlayanda diyaframdır. Diyafram açıklığı yani diyafram değeri f/1,4 gibi rakamlar ile ifade edilir. f:1.4, f:2 bu şekildede bir yazım görebilirsiniz. Ekranda gösterimi daha kolay olsun diye sadece sayı değeri bulunur ama aslında ‘f/değer’ şeklindedir yani 1.4 için f/1.4 diyafram.

Buradaki f harfi bir anlam taşımaz , rakam (1,4) ise diyafram açıklığını bize gösterir.   Diyafram değerleri (f/ 1.0- f /1.2 – f/1.4 – f/1.8 – f/2 – f/2.8 – f/4 – f/5.6 – f/8 – f/11 – f/16) şeklinde karşımıza çıkar. Buradaki değerler diyaframın dış kısmıyla diyafram açıklığı arasındaki mesafeyi ifade ettiğinden diyafram değeri ne kadar küçük olursa diyafram açıklığımızda o kadar çok olacaktır.

1.0, 1.1, 1.2, 1.4, 1.6, 1.8, 2.0, 2.2, 2.5, 2.8, 3.2, 3.5,4.0, 4.5, 5.0, 5.6, 6.3, 7.1, 8.0, 9.0, 10, 11, 13, 14,16, 18, 20, 22, 25, 29, 32, 36, 40, 45, 51, 57,64, 72, 81, 91

Bu değerler 1/3 duraklı diyafram değerleridir. Kalın yazılmış olanlar tam durak olup, 2 tam durak arasında 2 adet de 1/3 duraklık değer yer alır. Her bir değer, kendinden önceki değerin sağladığından 1/3 durak daha az ışık demektir. Mesela f:2, f:2.8′in 2 katı ışık sağlar.

Diyafram açıklığı ne kadar çok olursa makinemiz o kadar çok ışık alacaktır. Ayrıca fazla ışık bize daha hızlı *enstantane değerlerinde çekim yapmamızı sağlar. Bununla birlikte ne demiştik diyafram alan derinliğini ayarlamamıza yardımcı oluyordu. Açık diyaframa sahip bir objektif de alan derinliğini daha çok düşürmek mümkündür.  Ayrıca ışığın yetersiz olduğu mekan ve zamanlarda açık diyafram hayat kurtarır.

Lensimizin sahip olduğu diyafram değerini nasıl okuruz ?

Canon 18-135 mm

Lensi 18mm’de kullanırken kullanabileceğiniz en açık diyafram değeri f/3.5 olacaktır. f/1.8 kullanmanız imkansızdır ama f/3.5 değerinden daha kısık diyafram değerlerini yani daha büyük f değerlerini kullanabilirsiniz. 135mm odak uzaklığında da kullanabileceğiniz en açık diyafram (en küçük f değeri) f/5.6′dır.

Nikon 14-24 mm

Kimi değişken odak uzaklıklı lenslerde ise sabit diyafram değeri mevcuttur. Bu lensler değişken diyafram değerli lenslere göre daha pahalı olurlar. Bu tarz lenslere örnek olarak AF-S NIKKOR 14-24mm f/2.8G G ED lensini verebiliriz.

Diyaframın Etkisi

Yukarıdaki örnekte olduğu gibi büyük f değeri yani kısık diyafram kullanarak fotoğraftaki net alan miktarını büyük tutabileceğimiz gibi, küçük f değeri yani açık diyafram ile net alan derinliğini azaltıp konuyu sahnenin geri kalan kısmından ayırabiliriz.

Diyaframın fotoğrafa etkisi nasıldır?

Diyaframın alan derinliğini değiştirerek fotoğraftaki net alan miktarını değiştirdiğini söylemiştik. Bu bölümde örnek fotoğraflar ile diyaframın fotoğraf üzerindeki etkisine bakacağız.

Diyaframın Işık Etkisi

Diyaframın Alan Derinliği Etkisi

Diyaframın Işık ve Alan Derinliği Etkisi

*enstantane: Obtüratör hızı ya da perde hızı olarak da geçebilen enstantane, deklanşör düğmesine (fotoğraf çekmek için bastığımız düğme) bastığımızda optik algılayıcıya ne kadar süre ile ışık düşürüleceğini belirtir.

Kaynakça: İnternet